czwartek, 19 września 2013

Co może łączyć konie, kostium i komiks? - recenzja z 22. spotkania z cyklu "Zmysły Sztuki"

   Zawsze jestem pełna podziwu dla skojarzeń, które odkrywa przed nami Andrzej S. Grabowski, kurator cyklu "Zmysły Sztuki", przedstawiając bohaterów i tematykę spotkań oraz powód połączenia twórców działających w wydawałoby się zupełnie różnych obszarach. 
   22. spotkanie rozpoczął premierowy pokaz kolejnego odcinka filmu z cyklu "Zmysły Sztuki Dawniej i Dziś", pod tytułem "Od Davida do Strumiłły". W filmie padają m.in. takie słowa: "(...) w powszechnej świadomości figura konia funkcjonuje jako symbol wierności, szybkości, witalności i zdrowia.
Od lewej Sławomir Kiełbus, dr Anna Straszewska
i Andrzej S. Grabowski, który prezentuje książkę
dr Straszewskiej (fot. Anna Pszonka)
  Zadaniem Andrzeja S. Grabowskiego w zdecydowanej i swobodnej kresce, którą Sławomir Kiełbus tworzy swoje komiksy, kreując przeróżne postaci i światy, istnieje analogia do szybkości konia, jak również do wolności, z którą kojarzy się to zwierzę
  Z kolei w prowadzonych przez dr Annę Straszewską poszukiwaniach prawdy historycznej związanej z kostiumem można odnaleźć odniesienie do wierności, której symbolem jest  koń. I właśnie o wierności była między innymi mowa na ostatnich "Zmysłach Sztuki". 
   Szukaliśmy odpowiedzi na pytania, czy prawda historyczna może się podobać, czy raczej przyzwyczailiśmy się do upiększonej - tej niewiernej - wizji świata tworzonej przez artystów malarzy, przez scenarzystów i kostiumologów pracujących przy filmach nomen omen kostiumowych?
  Ujęło mnie wiele myśli, którymi podzielił się z nami prof. Andrzej Strumiłło, ale jedno zdanie zainteresowało mnie szczególnie. Otóż zdaniem profesora Jan Matejko, którego obrazy dr Anna Straszewska poddała wnikliwej analizie i opisała w książce „Kostium historyczny w twórczości Jana Matejki i malarstwie XIX wieku”, był twórcą komiksów. Każdy obraz Matejki to kilka historii, kilka płaszczyzn. Choć nie są podzielone na wyraźne części, ani nie mają dymków, to pokazują przebieg kilku zdarzeń jednocześnie, a dodatkowe postaci uzupełniają te historie. Warto  patrzeć na obrazy Matejki z wielu perspektyw. 
Zapatrzeni w film "Od Davida do Strumiłły"
(fot. Anna Pszonka)
  Jak tylko zakupię książkę autorstwa Ani, to obiecuję sobie, że skupię się na odkrywaniu fabuły w obrazach Matejki.
   Wiadomo, że Matejko przystępując do pracy starał się zgłębić historię, którą zamierzał przedstawić. Kolekcjonował artefakty, rekwizyty, ubiory zarówno oryginalne, jak i szyte na wzór historycznych strojów. Sławek Kiełbus 50% czasu pracy nad komiksem poświęca na zbieranie materiałów, także tych mówiących o kostiumach czy ubiorach. Ponieważ artysta ma prawo przedstawić swoją wizję, to z tego prawa korzystał i Matejko, i korzysta Sławek. Nawet mając wiedzę, Sławek stara się, aby coś dobrze wyglądało, a nie za wszelką cenę było wierne. Kreowanie w sztuce jest przecież niezwykle istotne. 
Jeden z komiksów rysowanych
przez Sławka Kiełbusa
   Temat przebierania, kostiumu i mody wywołał dyskusję na temat tych pojęć i ich znaczeń. Rozmawialiśmy także o braku muzeum mody w Polsce, miejsca, które pokazywałoby ten jakże istotny element tożsamości narodowej, jego zmienność, funkcjonalność, dekoracyjność. Oczywiście trudno byłoby zgromadzić oryginalne zbiory, bo wiele z ich uległo zniszczeniu we wszelkich zawieruchach wojennych, które przetoczyły się przez teren Polski. 
   A gdy o zawieruchach mowa, to nie obyło się bez tematu Wiktorii Wiedeńskiej. I nie chodzi tu jedynie o obchody 330. rocznicy zwycięstwa króla Jana Sobieskiego pod Wiedniem, ale także o obiekt zainteresowań dr Anny Straszewskiej, czyli o kostium i uzbrojenie historyczne dotyczące odsieczy wiedeńskiej. 
   Fascynujący był także temat skrzydeł husarskich. Jak wielką moc mają artyści, skoro w naszej wyobraźni wyraźny jest nieprawdziwy obraz polskiej husarii:-) Kto nie był na "Zmysłach Sztuki" i nie słyszał historii o rzeczywistym wizerunku tej znakomitej formacji bojowej, musi poczekać na artykuł Ani, która z ogromną pasją, a jednocześnie naukowym zacięciem, opowiada o swoim obszarze zainteresowań.   
"Czekoladowe Dessous" &
książka dr Anny Straszewskiej
(fot. Anna Pszonka)
   Nasze rozmowy o koniach, komiksach, kostiumie i kreowaniu rzeczywistości ukoronowało kapitalne ciastko© o wymownej nazwie "Czekoladowe Dessous", które stworzyli Sławek Kiełbus i Ania Straszewska, a wykonał mistrz cukierniczy "Oficyny Kuchennej"

   Kto nie był zmotoryzowany, mógł raczyć się znakomitym, rekonstruowanym tokajem dostarczonym przez Winiarnię Lippóczy Pince.
   Sławek Kiełbus podziękował specjalnie Muzeum Pałacu w Wilanowie oraz firmie Aarsleff, dla których stworzył serię komiksów historyczno-edukacyjnych.   
   A ja w imieniu Fundacji andART, współorganizatora spotkań, dziękuję Muzeum Pałacu w Wilanowie, za to, że "Zmysły Sztuki" wpisały się w kalendarz wydarzeń muzealnych.
   Muzeum Pałacu w Wilanowie oraz firma  Winsor&Newton tradycyjnie ufundowały drobne upominki dla bohaterów 22. spotkania z cyklu "Zmysły Sztuki".
   Kolejne spotkanie odbędzie się 17 października br. O tym, kogo będziemy gościć, oczywiście napiszę w kolejnym poście.
   Więcej zdjęć ze spotkania można zobaczyć na stronie "Zmysłów Sztuki" na FB.
 Barbara A. Maciążek
   

poniedziałek, 16 września 2013

Zmysły Sztuki Dawniej i Dziś - odcinek 4.

   W czwartek, 12 września br., podczas 22. spotkania z cyklu "Zmysły Sztuki" odbył się premierowy pokaz czwartego odcinka filmu "Zmysły Sztuki Dawniej i Dziś", pt. "Od Davida do Strumiłły", w którym szukamy odpowiedzi na pytanie, na ile współczesna sztuka i malarstwo czerpie z doświadczeń historycznych. 

     W filmie prezentujemy nie tylko najcenniejszy obiekt z kolekcji wilanowskiej - obraz „Portret konny Stanisława Kostki Potockiego”, autorstwa Jacquesa L. Davida, z 1781 roku, ale także opowiadamy o osobie portretowanej. Stanisław Kostka Potocki to postać szczególna dla Muzeum Pałacu w Wilanowie. To on zapoczątkował tradycję kolekcjonerstwa i dbał o rozwój zbiorów gromadzonych w pałacu w Wilanowie. Swoją kolekcję dzieł sztuki udostępnił w 1805 r. publiczności, tworząc jedno z pierwszych muzeów w Polsce. Zależało mu także na odzyskaniu utraconych sobiescianów – obiektów związanych z fundatorem Pałacu, Janem Sobieskim.
   O wpływie malarstwa historycznego z XVIII wieku na współczesną twórczość oraz o źródłach inspiracji rozmawiamy z Andrzejem Strumiłło, wybitnym artystą malarzem i grafikiem.
   Motywem przewodnim każdego z filmów tworzonych w ramach cyklu „Zmysły Sztuki Dawniej i Dziś” jest jedno dzieło sztuki z kolekcji Muzeum Pałacu w Wilanowie – obraz, rzeźba, tkanina, grafika, mebel, szkło, porcelana, broń, kostium lub dzieło literackie. Początek każdej prezentacji filmowej poświęcony jest rysowi historycznemu, sylwetce twórcy oraz zastosowanej przez niego technice. Dalszą część stanowi rozmowa z wybranym współczesnym artystą, na temat odniesień i analogii do sztuki dawnej i do wybranego dzieła z kolekcji wilanowskiej.
   Producentem filmu z cyklu „Zmysły Sztuki Dawniej i Dziś”, w reżyserii kuratora projektu Andrzeja S. Grabowskiego, jest Muzeum Pałac w Wilanowie, które zaprasza na projekcję.


niedziela, 1 września 2013

Zaproszenie na 22. spotkanie z cyklu "Zmysły Sztuki"

   Zapraszam do Wilanowa na 12 września 2013 roku (czwartek), godz. 19:00, na 22. spotkanie z cyklu „Zmysły Sztuki”. Gośćmi Muzeum Pałacu w Wilanowie będą Sławomir Kiełbus – rysownik komiksów i ilustrator oraz dr Anna Straszewska – historyk sztuki, kostiumolog.

   Przed spotkaniem obędzie się premiera filmu z cyklu „Zmysły Sztuki Dawniej i Dziś” pt.: „Od Davida do Strumiłły”. 
   Następnie porozmawiamy o sztuce i źródłach inspiracji, o potrzebie tworzenia i warsztacie twórczym, o tym jak pracuje się nad rysunkiem komiksowym, a jak nad satyrycznym, na czym polega współpraca ze scenarzystą. Podyskutujemy także o roli stroju czy kostiumu w malarstwie i o historii mody, którą możemy prześledzić, badając dzieła dawnych mistrzów.
   Uczestnicy spotkania zostaną poczęstowani ciastkiem, które zaprojektowali nasi goście przy udziale kuratora projektu Andrzeja S. Grabowskiego. Smakowo skomponuje i wykona słodką niespodziankę mistrz cukierniczy z Oficyny Kuchennej.
   Zapraszam serdecznie w imieniu dyrektora Muzeum Pałacu w Wilanowie Pawła Jaskanisa oraz Fundacji "andART", współorganizatora spotkań z cyklu "Zmysły Sztuki".
    Wystawę prac Sławomira Kiełbusa będzie można oglądać do 14 października br.


   I tradycyjnie kilka słów o naszych gościach:

Sławomir Kiełbus - rysownik komiksów i ilustrator.
   Od 1996 roku pracuje jako grafik prasowy w tygodniku „Angora", dla którego dotychczas stworzył takie dzieła komiksowe jak np. serial dla dzieci „Gwidon” (ok. 1 tys. odcinków), „Ignac”, „Milkymen”, „Torfiak” czy „Wieśmin” - komiksową parodię „Wiedźmina”.
   Jego komiksy stanowiły żelazną pozycję w magazynie dla koneserów komiksów „Krakers".
   Współpracuje z wieloma instytucjami, wydawnictwami czy agencjami reklamowymi w zakresie komiksów, ilustracji, projektów postaci, np. z Europejskim Centrum Bajki, Goethe-Institut, NBP, PGNiG, Wydawnictwem Maar, Macmillan Education.
   Na łamach „Angory", „Chichotu” czy „Superexpressu" publikuje rysunki satyryczne.
   W 1997 roku, jako jeden z autorów publikujących w tygodniku „Angora", prezentował swoje prace na wystawie podczas Łódzkiego Festiwalu Komiksowego.
   W październiku 2002 roku zdobył Grand Prix na Międzynarodowym Festiwalu Komiksu w Łodzi za pracę do własnego scenariusza pt. „O tym, jak chłop baby szukał”.
   Jego komiksy odznaczają się nie tylko niezwykłą biegłością tak w rysunku realistycznym, jak i humorystycznym, swobodą w użyciu środków graficznych, perfekcyjnym opanowaniem przeróżnych konwencji komiksowych, ale także ogromnym poczuciem humoru.

Oficjalna strona: www.kielbus.pl
Blog: http://kielbus.blogspot.com
e-mail: slawek@kielbus.pl

Dr Anna Straszewska jest historykiem sztuki i kostiumologiem, absolwentką Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego, studiowała również w Wiedniu w ramach stypendium Herdera.
   Pracuje w Pracowni Plastyki Współczesnej Instytutu Sztuki PAN.
   Jej pasją i głównym przedmiotem zainteresowań badawczych jest historia ubioru.
   Pracę magisterską poświęciła historii kobiecego stroju ślubnego w XIX wieku, a doktorską roli warsztatu kostiumologicznego w malarstwie historycznym na przykładzie Jana Matejki (obie napisane pod kierunkiem dr hab. Anny Sieradzkiej).
   Prowadziła również wykłady z historii mody na Wydziale Sztuki Mediów i Scenografii ASP w Warszawie oraz w wyższej szkole Via Moda Industrial.
   Jest sekretarzem Klubu Kostiumologii i Tkaniny Artystycznej przy Oddziale Warszawskim SHS, a także współpracuje z Muzeum Pałacem w Wilanowie jako konsultant merytoryczny konkursu na rekonstrukcje ubiorów historycznych „Wilanów dla młodych talentów”.
    Na podstawie rozprawy doktorskiej opublikowała książkę „Kostium historyczny w twórczości Jana Matejki i malarstwie XIX wieku” (Warszawa-Kraków 2012). Jest także współredaktorem serii „Polskie życie artystyczne w latach 1944-1960. Diariusz wydarzeń z wyborem tekstów” (t. 1-4, Warszawa 2012) i autorką tomu 3: Rok 1949.